PARIJS (Frankrijk) De plattegrond van Parijs die je in je hoofd heb, is niet één grote kaart, maar bestaat uit tientallen kleine stukjes. Je duikt ergens de grond in om enige tijd later verderop weer op te duiken. Hoe ver het van ons hotel bij de Boulevard de Picpus naar Montmartre is? Geen idee. Heb net met Google Earth uitgerekend het zo’n zeven kilometer is. De metro maakt afstanden irrelevant.
Op Nation volgen we de blauwe bordjes van lijn 2 naar Porte Dauphine. Bochtige gangen, onverwachte trappen, eindeloze roltrappen ontnemen je alle richtingsgevoel. Het vertrekbord telt de minuten af. Alleen al de namen van de stations onderweg: Avron, Alexandre Dumas, Philippe Auguste, Père Lachaise, Ménilmontant, Couronnes, Belleville, Colonel Fabien, Jaurès, Stalingrad, La Chapelle, Barbès-Rochechouart, Anvers. Zeven kilometer Franse geschiedenis in twaalf tussenstops op weg naar Montmartre.
In 1900 reed de eerste metro van Porte Maillot achter de Arc de Troimphe naar Porte de Vincennes. De lijn werd in twintig maanden tijd dwars door Parijs aangelegd. De reden om voor nieuw openbaar vervoer te kiezen waren de Olympische Spelen van dat jaar in het Bois de Vincennes. Parijs kreeg na Athene de tweede Olympische Spelen. De metro werd mogelijk gemaakt door de elektriciteit. Schone elektrische energie – althans op de plaats waar hij verbruikt wordt - kon in benauwde ruimtes, dus ook onder de grond worden toegepast. De eerste maanden vervoerde de metro zoveel reizigers dat men onmiddellijk doorging met het bouwen van nieuwe lijnen. Nu zijn er zestien metrolijnen binnen de Boulevard Périferique. De treinen vervoeren vier miljoen passagiers per dag.
De metro is een wereld op zich. Een wereld met zijn eigen beelden, zijn eigen geluiden, zijn eigen geuren zelfs. De geur van elektriciteit vermengd met de geur van het rubber van de treinbanden.
Een aantal beelden zijn nieuw. Dat van de reizigers met enorme koptelefoons op bijvoorbeeld. En van de straatzangers met een karaokeapparaat in een boodschappentas op wieltjes die een paar stations meereizen:‘Yesterday when I was young’. Niemand luistert, niemand geeft iets. De zanger stapt weer uit: ‘The friends I made all seemed somehow to drift away’.
(juli 2011)