SEVILLA (Spanje)  Palacio de Las Dueñas ligt verscholen achter hoge muren in de wijk Catalina in Sevilla. Het paleis en zijn stille tuinen vormen een plezierige verrassing in het noorden van de binnenstad.

PULA (Kroatië)  De foto maakte ik in 1984 in het Romeinse amfitheater van Pula. Pollux, onze trouwe metgezel in de jaren tachtig, is inmiddels al weer dertig jaar dood. Wij zijn 38 jaar ouder geworden en staan weer bij het amfitheater.

FULDA (Duitsland)  We lopen door Fulda, een kleine, gezellige stad in het hart van Duitsland. Op de Jezuitenplatz staan panelen met teksten en foto’s van de ‘Stationen im Leben von Wilhelm Friedrich’. Ik kom erachter dat deze Wilhelm Friedrich niemand anders is dan ‘onze’ koning Willem I. In Fulda blijken zich vier jaar geschiedenis van het Oranjehuis te hebben afgespeeld.

LA GOMERA (Canarische Eilanden)   Vanuit de haven van Vueltas loopt een weggetje rond de enorme rots naar Playa Argaga. Aan het begin van de weg waarschuwde een groot bord je altijd voor ‘Peligro presdemientos’, ofwel het gevaar van vallend gesteente. Niemand was zich ooit van enig gevaar van bovenaf bewust. De hippies niet die verderop hun eigen paradijs hadden op Playa de las Arenas en ook de bewoners van het meditatiecentrum Finca Argayall niet, die op deze bijzondere bestemming het licht hopen te zien.

LA GOMERA (Canarische Eilanden)   De haven van Vueltas is het meest bedrijvige deel van Valle Gran Rey op La Gomera. Hier zijn de hele dag mensen in de weer, terwijl anderen hen gadeslaan. Het is er altijd druk, maar wel op een bij het Canarische leven passende uiterst relaxte wijze.

LA GOMERA (Canarische Eilanden)   In alle gidsen en sites over La Gomera lees je over Silbo. Het is de gefloten taal waarmee de inwoners van het eiland met elkaar over de valleien heen kunnen communiceren. In de twintig jaar dat ik met enige regelmaat op het eiland kom, heb ik er nauwelijks een woord Silbo gehoord.

ANTWERPEN (België)   Het is ‘s ochtends een uur of elf in Antwerpen en we drinken koffie op een terras. Dit is niet het knusse, gezellige Antwerpen waar de meeste toeristen meteen aan denken. Dit is de tochtige hoek van de Oude Leeuwenrui en het Van Schoonbekeplein aan de noordrand van de binnenstad.

SEVILLA (Spanje)   Terwijl Nederland voor de derde keer in lockdown gaat, lopen we door Sevilla. Hier gaat het leven gewoon door. Alleen de mondkapjes van de meisjes verraden dat in de bijzondere tijden die we leven.

SEVILLA (Spanje)   Dat hier in de Calle de Alfonso XII een kerk staat, zal de meeste voorbijgangers waarschijnlijk niet eens opvallen. Het is het straatje naast het grote warenhuis El Corte Inglés. Op het smalle trottoir voor de poort zit altijd een vrouw te bedelen. Pas onder de poort door zie je de San Antonio Abad.

SEVILLA (Spanje)   Een pleintje in Sevilla op een zaterdagmiddag in december. Kinderen spelen op de klimrekken, hun ouders bevolken de terrasjes rondom. Boven ons hoofd slaat de kerkklok twee keer.

KARDAMYLI (Griekenland)   Máni is de middelste poot van de Peloponnesos. Er is ongelooflijk veel afgevochten in het verleden. Soms kwam de vijand van buitenaf, doorgaans echter waren het de buren die je naar het leven stonden ...

MATALA (Griekenland)   In het voorjaar van 1970 was ze met een vriendin naar Griekenland gekomen. Ze bleef een paar maanden in het kleine Matala aan de zuidkust van Kreta.  Joni Mitchell  had het even gehad met Amerika en met haar vriend Graham Nash in het bijzonder. Ze wilde een heel eind bij hem weg. Matala leek het eind van de wereld.

LA PALMA (Canarische Eilanden)   Op zondagmiddag 19 september 2021 om kwart over drie kwam een van de vulkanen in de Cumbre Vieja op La Palma tot leven. Op vakantie in Griekenland - voor het eerst sinds anderhalf jaar coronabeperkingen – kijken we naar de beelden van La Palma waar het vuur uit de beboste hellingen knalt en een zwarte stroom lava naar beneden zakt. We kennen de plekken die de tv laat zien, we komen al een jaar of dertig af en toe op La Palma.

MADEIRA (Portugal)   In twintig minuten ben je met de bus van ons stadje Ribiera Brava in de hoofdstad Funchal, tenminste als je de bus hebt die langs de Via Rapida - langs de snelweg - gaat. We willen wat eten en drinken in Funchal en lopen van de bushalte naar de Zona Velha, de oude buurt.

MADEIRA (Portugal)   Ik heb al een tijdje ‘Zonnig Madeira’ in de kop. Wie zong het ook al weer: ‘Zonnig Madeira, land van liefde en zon’? Als ik het intik op Google, komt onmiddellijk Eddy Christiani tevoorschijn. Een liedje uit 1943, dromen middenin de oorlog: ‘Ik wou dat ik daarheen met jou reizen kon’.

SEVILLA (Spanje)   In de schemering cirkelen ze in snelle duikvluchten rond de torentjes en de hoge koepel van de Salvadorkerk. De rust op het terras op de Plaza Jesús de la Pasión beneden ons balkonnetje wordt aan één stuk door verstoord een stelletje groene, luid krijsende randgroepvogels. In hooguit dertig jaar tijd veroverde de halsbandparkiet Sevilla, er leven nu vele duizenden in de stad.

SEVILLA (Spanje)  De Kathedraal van Sevilla is een schatkamer waar je niet uitgekeken raakt. We zitten op een lange bank langs een van de wanden van de Antecabildo, een strakke, vrij sobere ruimte bij de ingang van de kapittelzaal.

GRONINGEN (Suriname)   Vandaag gaan we naar Groningen, het dorp Groningen in het district Saramacca om precies te zijn. De navigatie loodst ons een enorm eind door de buitenwijken van Paramaribo om uiteindelijk op de Kwattaweg terecht te komen, het begin van de meer dan 200 kilometer naar Nickerie in het westen van het land.

PARAMARIBO (Suriname)   In het noordwesten van Paramaribo ligt de Cultuurtuin, een stukje ongegeneerde jungle tegen het centrum van de stad aan. In de Cultuurtuin ligt Paramaribo Zoo. Op de parkeerplaats van de dierentuin is ruimte voor honderden auto’s, vanmiddag staan er maar twee. De mevrouw achter het loket zegt we onze fietsen achter de poort mogen stallen.

PARAMARIBO (Suriname)  Achter het presidentieel paleis in Paramaribo ligt de Palmentuin. Hoge palmbomen, keurig in het gelid. Slootjes vol waterplanten waar kikkers kwaken. Het is altijd een oase van rust in de drukte van de stad. Achterin verstopt ligt het graf van Siekea Tonckens.

PARAMARIBO (Suriname)  Vanaf de Jessurunstraat heb je uitzicht op de hoge lokalen van een school. Overdag zie je er jongelui lopen met blauwe overhemden en spijkerbroeken of geruite rokken, de nationale schoolkostuums van het Surinaamse voortgezet onderwijs. De school heet de Hendrikschool en staat aan de Henck Arronstraat, vlakbij de Sint Petrus en Pauluskathedraal in het historische centrum van Paramaribo.

COMMEWIJNE (Suriname)  Als het bootje ons en onze fietsen vanuit Leonsberg over de Surinamerivier en de Commewijne bij de plantage Rust en Werk heeft afgeleverd, worden we op de steiger opgewacht door niemand minder dan Manoja, de Kaaimannenman. Hij wil ons over het leven op Rust en Werk vertellen en praat een uur lang aan één stuk door...

SANTORINI (Griekenland) Santorini is het duurste Griekse eiland, het dorp Oia balancerend op de noordwestelijke kraterwand van Oia is de duurste plek op Santorini. ’s Avonds in afwachting van de zonsondergang vechten de toeristen om de beste plekjes op de terrassen. We verbazen ons over het Chinese bruidspaar dat tegen het muurtje poseert. Op de achtergrond ligt de zee diep onder de straatjes van Oia.

SANTORINI (Griekenland)   Twintig jaar geleden was ik er al een keer en ik wilde er beslist weer heen nu we weer op Santorini waren. In het zuiden van het eiland ligt aan de kust wat er over is van de Minoïsche havenstad Akrotiri.

SANTORINI (Griekenland) Het busstation ligt aan de straat Mitropoleos, net buiten het schilderachtige gedeelte van het stadje Fira op de kraterwand van Santorini. Er is niets schilderachtigs aan het busstation. Het pleintje is heet, het stinkt er en overal ligt rommel naast de volle afvaltonnen. Op een ruimte van ongeveer dertig bij dertig meter blijken een stuk of tien plaatselijke autobussen te passen. Reizigers haasten zich tussen de bussen door.

NAXOS (Griekenland)   Er staan een stuk of tien auto’s geparkeerd langs het doodlopende weggetje. We lopen langs een betonpad het opgravingsterrein op. Het huisje waar de kaartjes verkocht worden, is leeg. Het toegangshek staat open.

NAXOS (Griekenland)   Midden op Naxos bij het dorp Moni staat tussen de olijfbomen de kerk Panagia Drosiani, ofwel ‘Onze Lieve Vrouwe die Verkoeling biedt’. Het is zondagmiddag en het is er druk. De oudste delen van de kerk stammen uit de zesde eeuw, later zijn er drie byzantijnse kapellen tegenaan gebouwd. Ik verbaas me altijd over zo’n ouderdom. Het idee dat deze kerk er al stond toen de inkt van de Evangeliën nauwelijks droog was…

PAROS (Griekenland)   In de heuvels midden op Paros ligt het dorp Lefkes in een smalle vallei. In de reisgidsen vind je omschrijvingen als charmant, origineel, authentiek, gezellig. We zijn al eens eerder in het dorp geweest, met de bus toen. Het bleek destijds nog een heel gedoe om de laatste bus te halen omdat je in Lefkes uitstekend kunt verdwalen - ondanks het feit dat het een klein dorp is.

PARAMARIBO   Zondagochtend zeven uur op het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo. Op regelmatige afstand van elkaar staan lange palen in het gras waar vogelkooitjes aan hangen. Tussen de palen zijn groepjes mannen druk met elkaar in gesprek. Dan wordt met luide stem de eerste wedstrijd aangekondigd: ‘Rowtie, twee minuten’.

PARAMARIBO   Vanuit Paramaribo is het een mooi fietstochtje naar Peperpot, een oude plantage op de oostoever van de Surinamerivier. Zodra je de rivier over bent en de drukte van Meerzorg achter je hebt gelaten, kom je een andere wereld binnen. Een andere tijd lijkt het bijna. We fietsen door een vlak polderlandschap met mooie zandwegen en kaarsrechte kanaaltjes richting rivier.

PARAMARIBO   Natuurlijk kun je over de Wijdenboschbrug – de Bosjesbrug zeggen ze in Paramaribo – naar de overkant van de Surinamerivier, maar daar heb je als voetganger of fietser niets aan, want dan mag je de brug niet over. Dus moet je met een bootje.

BERLIJN   Het is zondagavond en er zit duidelijk onweer in de lucht. We zitten op het terras van Café Orange aan de Oranienburgerstrasse in Berlijn. Het hele terras kijkt naar een groepje agenten rond een geparkeerde scooter aan de overkant van de straat. Ze overleggen met heftige gebaren. Drie politieauto’s met bellende collega’s staan slordig op het trottoir.

BERLIJN  Checkpoint Charlie aan het eind van Friedrichstrasse is een toeristenattractie en wat voor één. Lonely Planet noemt het een ‘tacky tourist trap’, ofwel een smakeloze toeristenval. Toeristen laten zich voor de zandzakken van de nepgrenspost fotograferen tussen nepmilitairen in Amerikaanse, Russische, Engelse of Franse uniforms.

BERLIJN   Vanuit Tiergarten lopen we op de Brandenburger Tor af en zien meteen dat er iets aan de hand is. Er staat een hele groep mensen op Pariser Platz naar boven te kijken. Bovenop de poort bij het vierspan lopen mannen met vlaggen.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Ten noorden van San Andres begint een zandweg naar El Garoë, de heilige boom van de Guanchen, de oorspronkelijke bevolking van het eiland. Tegenwoordig staan er hekken om de boom en moet je betalen om El Garoë te bekijken.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Bij het kapelletje Ermita Virgen de la Peña begint een smal en steil bergpad dat je meer dan 600 meter naar beneden brengt naar El Golfo. Er staat een hek. Je mag niet naar beneden. Een deel van het pad is ingestort.

AGIA GALINI (Kreta)   Op het schip in de haven van Agia Galini in het zuiden van Kreta stonden Arabische letters. De havenpolitie had er een drijvende gele slang omheen gelegd om de olie tegen uit het varende wrak tegen te houden. Er was niemand meer aan boord.

KALAMI (Kreta)   Ze hadden ons verteld dat we ‘ns in Kalami moesten gaan kijken. Een dorp waar niemand meer woonde. Kalami was door de inwoners verlaten alsof de duivel ze op de hielen had gezeten.

FRANGOKASTELLO (Kreta) Het woord Frangokástello betekent ‘het kasteel van de Franken’. Voor de Kretenzers waren alle mannen die met een boot uit het westen kwamen, Franken. Dus ook de Venetiërs die hier in 1371 een groot kasteel op hun eiland kwamen bouwen.

CHORA SFAKION (Kreta)  Als je vertelt dat je naar Kreta geweest, is er altijd wel iemand die informeert of je de Samária-kloof gelopen hebt. Iedereen loopt toch de Samária-kloof, zie je ze denken...

SADALI (Sardinië)   De man van het café vraagt of we de jongens op het station gezien hebben. We zijn in Sadali, een bergdorp in de bossen langs de noordoever van de Flumendosa die zich hier verbreed heeft tot een kilometers breed stuwmeer. Nee, we hebben de jongens niet gezien, zelfs het station niet.

CASTIADAS (Sardinië)   We zijn in het zuidoosten van Sardinië, vlakbij het toeristenoord Costa Rei. De oude man op het terras van het wegrestaurant vraagt of we al in Castiadas geweest zijn. Hij wijst naar de overkant van de weg. Daarginds ligt Castiadas, zegt de man. In zijn jeugd was het een ‘colonia penal’, een strafkolonie in het Nederlands. Wie daar zat, kwam er nooit meer vandaan, vertelt hij.

SPETSES (Griekenland)  Je bent zo op Spetses. De oude veerboot Katerina Star brengt je er vanuit het haventje van Kosta in een kwartier tijd. Een kaartje kost twee euro. Wat houd je tegen?

HYDRA (Griekenland)   Terug op Hydra en er is gelukkig niets veranderd. De drukte en het gedoe rond de haven zijn er nog steeds, net als de rust en stilte twee straten verderop. We proberen op de telefoon te zoeken waar het huis van Leonard Cohen staat. Zonder succes, volgernde keer van tevoren beter uitzoeken.

SKYROS (Griekenland)   Als de veerboot Achilleas de haven van Linaria binnenvaart, klinkt hoog boven ons vanaf de kust ‘Also Sprach Zarathustra’ van Strauss. Zarathustra hoort hier op het eiland al jaren bij de welkomstrituelen. Even later hobbelt onze rode Panda de havenkade op. We zijn na tien jaar terug op Skyros.

EVIA (Griekenland)   Meer dan twintig jaar geleden stonden we op rondreis door Griekenland een paar dagen op een camping aan de zuidkust van Evia. Dit jaar gingen we terug om te kijken of we nog iets van toen op het eiland konden terugvinden. We bleken alles op Evia vergeten.

LISSABON (Portugal)   Via internet huurden we drie nachten een appartementje in de Travessa das Mónicas in de wijk Graca bovenin Lissabon. Vanuit ons raam zien we het kasteel van Sao Jorge. Vanuit het kasteel zien we een dag later onze handdoeken aan de waslijn hangen.

LISSABON (Portugal)   Piepend en knarsend wurmt Lijn 28 zich omhoog door de bochtige straten voorbij de kathedraal. Af en toe wordt het dubbelspoor enkelspoor en regelen stoplichten de doorstroming van het tramverkeer. Hier en daar zijn de straatjes zo smal dat alleen de tram tussen de huizen door past. De jeugd die elders graag even gratis op de treeplank meelift, haakt hier bijtijds af.

ALGARVE (Portugal) Je hoeft maar een paar kilometer ten noorden van de N125 te komen of de grote leegte van de Algarve ontvouwt zich voor je ogen. Heuvels begroeid met dor gras zo ver het oog reikt. Huizen onderweg staan leeg. De bewoners lijken gevlucht.

ALGARVE (Portugal)   Boven Castro Marim torent het kasteel uit. We klimmen via de lange trap omhoog. Vanmiddag zijn wij de enige bezoekers. Aan de voet van de heuvel liggen de zoutpannen langs de Guadiana. Er zweven ooievaars rond het kasteel. Aan de overkant van de rivier ligt Spanje, de belangrijkste reden van het bestaan van dit enorme fort.