CÓRDOBA (Spanje) Natuurlijk moet je de plekken waar alle toeristen komen, als het kan mijden. Ga in Córdaba echter in elk geval naar de Mezquita, de oude moskee van Córdoba. Elke reisgids vertelt hoe kalief Abderramán I in 784 met de bouw begon. Dat hij marmeren zuilen van Romeinse villa’s in de buurt gebruikte en die met rechthoekige blokken en twee rijen bogen liet ophogen.
Dat de bogen de zuilen op palmbomen doen lijken en dat de opvolgers van de kalief de Mezquita uitbreidden tot een ‘palmenwoud’ van zo’n 1200 zuilen.
Ga via de Patio de los Neranjos de Mezquita binnen, vergeet alles wat je over het gebouw gelezen hebt, voel de koelte en onderga de rust die daarbinnen in het halfduister heerst. Hoeveel mensen er ook rondlopen, vandaag heb je de Mezquita voor jou alleen…
In 1523 liet de bisschop van Córdoba middenin de Mezquita een paar honderd zuilen ‘rooien’ en gaf hij architect Hermán Ruiz opdracht een kathedraal in de moskee te bouwen om de definitieve zege van katholiek Spanje te bezegelen. Op luchtfoto’s zie je het koor en het schip van de kathedraal uit het dak van de Mezquita steken. Een en ander gebeurde met toestemming van keizer Karel V die oom tegen de bisschop moest zeggen. Toen de keizer na voltooiing van de kathedraal de Mezquita bezocht, schijnt deze gezegd te hebben: ‘U hebt iets gebouwd wat u of anderen overal gebouwd hadden kunnen hebben, maar u hebt iets verwoest dat uniek was in de wereld.’ Of hij het ook echt gezegd heeft…
Gebouwen bleven staan, zolang ze een bijdrage konden leveren aan de status van hun eigenaren. Wie in vroeger tijden een gebouw niet naar zijn hand zette, gold in vroeger eeuwen als armoedzaaier, als slapjanus of in elk geval als hopeloos ouderwets.
(juni 2004)