Het verbrokkelde heden van Nora

NORA (Sardinië)   Ten zuidwesten van Cagliari ligt de oude handelsstad Nora. Tweeduizend jaar geleden was het de grootste en rijkste stad van Sardinië, halverwege Italië en Afrika. De Phoeniciërs vestigden zich er in de achtste eeuw voor Christus. In 238 v.Chr. vroeg men de Romeinen hen te helpen tegen de Carthagers. Sardinië werd deel van het Romeinse rijk, Nora een Romeinse stad.

Het opgravingsterrein biedt de gebruikelijke onoverzichtelijkheid van een plek waar de geschiedenis eeuwenlang ongestoord haar gang mocht gaan. Godfried Bomans tekende in zijn 'Wandelingen door Rome' bij een bezoek aan het Forum Romanum uit de mond van een dame uit Bussum op: 'Zeg, wat is hier alles kapót!'.
In een café moest Bomans bijkomen van deze uitspraak:
Dít is de essentie van het Forum Romanum. Dát het kapot is. Een verbrokkeld keizerrijk, een ingestort imperium. Die tragiek had zij opeens begrepen, in een visioen, zoals alleen aan de onschuldigen geopenbaard wordt. Het is haar geopenbaard omdat zij zich op Bussums standpunt stelde. In Bussum is namelijk alles heel.

Het meest indrukwekkend in Nora zijn de gigantische brokstukken muur van de Terme a Mare, de  Zeebaden. De archeologische gids van Nora somt trouw de namen van de ruimtes op: atrium, apodyterium, frigidarium, tepidarium, calidarium. Wij zien hopen stenen tot in zee. Een plek waar rond 800 n.Chr. de geschiedenis ook weer gewoon ophield, 1600 jaar nadat ze was begonnen.
(augustus 2005)