Graf in de Palmentuin
PARAMARIBO (Suriname) Achter het presidentieel paleis in Paramaribo ligt de Palmentuin. Hoge palmbomen, keurig in het gelid. Slootjes vol waterplanten waar kikkers kwaken. Het is altijd een oase van rust in de drukte van de stad. Achterin verstopt ligt het graf van Siekea Tonckens.
Wat iedereen in de Palmentuin meteen opvalt, is het beeldje van het knielende jongetje gemaakt door Jozef Klas. Ze hebben het mannetje vandaag een rode doek omgebonden. De sokkel bevat een intrigerende boodschap: ‘Dit monument wordt opgedragen aan mijn zoon Ruben die omkwam door verstikking in een koelkast in 1966. Het is een waarschuwing aan de Surinaamse gemeenschap om beter op hun kinderen te passen.’
Ik loop voor de verandering een keer helemaal naar achteren in de Palmentuin en kom bij een soort heuvel met een gemetselde trap naar boven. Eromheen staan hoge bomen, de takken overwoekerd door bromelia’s. Bovenop de heuvel ligt een eenvoudig graf met een gietijzeren hek eromheen. De letters op de steen zijn moeilijk te lezen:
SIEKEA ANNA DE HAAS
GEBOREN TE OMMELANDERWIJK
2 MEI 1849
OVERLEDEN TE PARAMARIBO
10 OCTOBER 1896
ECHTGENOOTE VAN
MR. W. TONCKENS J. LZ.
Plotseling ben je ineens helemaal terug in Drenthe. Warmolt Tonckens was een telg uit het beroemde Drentse bestuurdersgeslacht Tonckens, oorspronkelijk afkomstig uit Westervelde bij Norg. De vader van onze Tonckens was dominee in Peize, zijn vrouw Siekea was de dochter van dominee Roelof de Haas uit Ommelanderwijk bij Veendam.
In 1886 werd Warmolt Tonckens als gouvernementssecretaris naar Paramaribo gehaald door toenmalig gouverneur Hendrik Jan Smidt. De heren kenden elkaar uit Assen en Groningen. Smidt was een Asser jongen die - voor hij de post van gouverneur kreeg - Kamerlid en minister van Justitie geweest was. Twee keer werd Tonckens uit hoofde van zijn functie waarnemend gouverneur tot hij in 1896 zelf de hoogste post in Suriname kreeg.
Siekea en hun twee dochters Catharina en Alida kwamen veel later naar Suriname, namelijk pas in 1895. Na amper een jaar in Suriname kwam Siekea te overlijden, toen ze nog maar 46 jaar oud was. Achter in de Palmentuin, die toen nog bij het Gouvernement hoorde en niet openbaar toegankelijk was, liet Warmolt voor zijn vrouw een hoge grafheuvel opwerpen. Het verhaal wil dat hij dagelijks haar graf bezocht.
In 1903 zat de ambtstermijn van Tonckens erop en keerde hij met de kinderen terug naar Nederland. Het graf in de Palmentuin bleef achter. Niemand kwam er meer naar kijken, zo lijkt het ...
(november 2018)
Suriname in Plaatselijk Belang
- Groningen, District Saramacca (november 2018)
- Paramaribo Zoo (november 2018)
- Graf in de Palmentuin (november 2018)
- Onze Hendrik Jan (november 2018)
- De Kaaimannenman (november 2018)
- De vogels van het plein (oktober 2016)
- Drents koopman in Suriname (oktober 2016)
- De rivier over (oktober 2016)
