Hoog van de toren
KARDAMYLI (Griekenland) Máni is de middelste poot van de Peloponnesos. Er is ongelooflijk veel afgevochten in het verleden. Soms kwam de vijand van buitenaf, doorgaans echter waren het de buren die je naar het leven stonden ...
Als je in het dorp Kardamyli voorbij de kerk bij de supermarkt de weg rechtsaf neemt, loop je door een geplaveid beekdal omhoog. Aan het eind moet je linksaf en klim je naar het oudste deel van het dorp. Op het hoogste punt ligt de Purgos Mourtzinou, ofwel de Mourtzinos-toren. Een jaar of tien jaar geleden liepen we hier ook. Toen was de toren een ruïne met een provisorisch dak van golfplaten, nu is hij gelukkig prachtig gerestaureerd.
De meeste dorpen in Máni zijn ontstaan rond zulke woontorens. Alle hebben ze dezelfde geschiedenis die teruggaat naar de vijftiende eeuw. De streek werd het toevluchtsoord van de vooraanstaande families die in 1460 door de Turken uit de hoofdstad Mystras van het Byzantijnse vorstendom op de Peloponnesos waren verjaagd.
De nieuwkomers voelden zich tamelijk veilig in Máni. De nederzettingen waren eigenlijk alleen over zee bereikbaar en de Turken toonden weinig belangstelling voor hen. In hun dorpen onderscheidden de Byzantijnen zich van de lokale bevolking door de hoge stenen woontorens die ze lieten optrekken.
De Byzantijnse families gaven in hun hoge torens langs de kust van Máni geen krimp. Hun lokale gezag was er onaantastbaar. De enigen waar ze iets van te vrezen hadden, waren hun collega-despoten in de woontorens verderop. Ze hadden uit Mystras een uitstekend ontwikkeld systeem van vendetta - ofwel bloedwraak - meegenomen. Dankzij hun aangeboren geheugen voor de familie aangedaan onrecht vochten de clans elkaar ongeveer drie eeuwen lang de tent uit. Of beter gezegd: de toren uit.
De Mourtzinos-toren in Kardamyli stamt uit het begin van de zeventiende eeuw. De familie Troupakis bouwde hun toren op de resten van een ouder bouwwerk. De vendetta had hun voorgangers verjaagd en hun toren met de grond gelijk gemaakt. De nieuwe toren kreeg drie verdiepingen. De toren was het middelpunt van een gebouwencomplex waarin onder andere een keuken, een bakkersoven, een olijfpers, een smederij en een groot waterreservoir waren ondergebracht. Bij een belegering moest je het een flinke tijd op eigen kracht vol kunnen houden.
Tegenover het complex staat de kerk Agios Spyridon die de familie Troupakis rond 1700 als familiekerk liet bouwen. De tweekoppige adelaar boven de kerkdeur herinnert aan de Byzantijnse afkomst van de familie.
De eerste generaties Troupakis wisten zich op te werken tot een van de machtigste clans in de Exo Mani, ofwel Buiten-Máni, het noordelijke deel van het schiereiland. Hun grote concurrent was de familie Mavromichalis uit Limeni in het zuiden. Panayotis Troupakis kwam rond 1800 aan het hoofd van de clan in Kardamyli te staan. Zijn bijnaam Mourtzinos leeft voort in de naam van de toren.
(september 2021)
Otto Magnus Freiherr von Stackelberg (1787-1839) maakte deze gravure van het dorp Kardamyli dat hij in 1810 bezocht. In het midden staat de Mourtzinos-toren met de Agios Spyridon links ernaast.
De Peloponnesos in Plaatselijk Belang
- Hoog van de toren (Kardamyli, september 2021)
- De koning te rijk (Spetses, juni 2014)
- Vogel op de telefoonkabel (Hydra, juni 2014)
- De boot van ons mannetje (Stoupa, oktober 2007)
- De spoken van Paliochora (Kythira, september 2003)
- Gelukkig in Limnionas (Kythyra, september 2003)
- De grot van de Heilige Sophia (Kythyra, september 2003
- De verhulde tempel van Vasses (Andritsina, juni 2001)
- De doodsbleke burcht van Mycene (Mycene, juni 2001)
- De ezeltjes van Café Tsagaris (Hydra, juni 2001)
